86/11/22
5:19 ع
(41)
| خجّه سلطان عمّه دیشین قیساردى | دندانِ خشم عمّه خدیجه به هم فشرد |
| ملا باقر عم اوغلى تئز میساردى | کِز کرد مُلاباقر و در جاى خود فُسرد |
| تندیر یانیب ، توْسسى ائوى باساردى | روشن تنور و ، دود جهان را به کام بُرد |
| چایدانیمیز ارسین اوْسته قایناردى | قورى به روى سیخ تنور آمده به جوش |
| قوْورقامیز ساج ایچینده اوْیناردى | در توى ساج ، گندم بوداده در خروش |
(42)
| بوْستان پوْزوب ، گتیرردیک آشاغى | جالیز را به هم زده در خانه برده ایم |
| دوْلدوریردیق ائوده تاختا-طاباغى | در خانه ها به تخته - طبقها سپرده ایم |
| تندیرلرده پیشیرردیک قاباغى | از میوه هاى پخته و ناپخته خورده ایم |
| اؤزوْن ئییوْب ، توخوملارین چیتداردیق | تخم کدوى تنبل و حلوایى و لبو |
| چوْخ یئمکدن ، لاپ آز قالا چاتداردیق | خوردن چنانکه پاره شود خُمره و سبو |
(43)
| ورزغان نان آرموت ساتان گلنده | از ورزغان رسیده گلابى فروشِ ده |
| اوشاقلارین سسى دوْشردى کنده | از بهر اوست این همه جوش و خروشِ ده |
| بیزده بویاننان ائشیدیب ، بیلنده | دنیاى دیگرى است خرید و فروش ده |
| شیللاق آتیب ، بیر قیشقریق سالاردیق | ما هم شنیده سوى سبدها دویده ایم |
| بوغدا وئریب ، آرموتلاردان آلاردیق | گندم بداده ایم و گلابى خریده ایم |
(44)
| میرزاتاغى نان گئجه گئتدیک چایا | مهتاب بود و با تقى آن شب کنار رود |
| من باخیرام سئلده بوْغولموش آیا | من محو ماه و ماه در آن آب غرق بود |
| بیردن ایشیق دوْشدى اوْتاى باخچایا | زان سوى رود ، نور درخشید و هر دو زود |
| اى واى دئدیک قورددى ، قئیتدیک قاشدیق | گفتیم آى گرگ ! و دویدیم سوى ده |
| هئچ بیلمه دیک نه وقت کوْللوکدن آشدیق | چون مرغ ترس خورده پریدیم توى ده |
(45)
| حیدربابا ، آغاجلارون اوجالدى | حیدربابا ، درخت تو شد سبز و سربلند |
| آمما حئییف ، جوانلارون قوْجالدى | لیک آن همه جوانِ تو شد پیر و دردمند |
| توْخلیلارون آریخلییب ، آجالدى | گشتند برّه هاى فربه تو لاغر و نژند |
| کؤلگه دؤندى ، گوْن باتدى ، قاش قَرَلدى | خورشید رفت و سایه بگسترد در جهان |
| قوردون گؤزى قارانلیقدا بَرَلدى | چشمانِ گرگها بدرخشید آن زمان |
(46)
| ائشیتمیشم یانیر آللاه چیراغى | گویند روشن است چراغ خداى ده |
| دایر اوْلوب مسجدیزوْن بولاغى | دایر شده است چشمة مسجد براى ده |
| راحت اوْلوب کندین ائوى ، اوشاغى | راحت شده است کودک و اهلِ سراى ده |
| منصورخانین الی-قوْلى وار اوْلسون | منصور خان همیشه توانمند و شاد باد ! |
| هاردا قالسا ، آللاه اوْنا یار اوْلسون | در سایه عنایت حق زنده یاد باد ! |
(47)
| حیدربابا ، ملا ابراهیم وار ، یا یوْخ ؟ | حیدربابا ، بگوى که ملاى ده کجاست ؟ |
| مکتب آچار ، اوْخور اوشاقلار ، یا یوْخ ؟ | آن مکتب مقدّسِ بر پایِ ده کجاست ؟ |
| خرمن اوْستى مکتبى باغلار ، یا یوْخ ؟ | آن رفتنش به خرمن و غوغاى ده کجاست ؟ |
| مندن آخوندا یتیررسن سلام | از من به آن آخوند گرامى سلام باد ! |
| ادبلى بیر سلامِ مالاکلام | عرض ارادت و ادبم در کلام باد ! |
(48)
| خجّه سلطان عمّه گئدیب تبریزه | تبریز بوده عمّه و سرگرم کار خویش |
| آمما ، نه تبریز ، کى گلممیر بیزه | ما بى خبر ز عمّه و ایل و تبار خویش |
| بالام ، دورون قوْیاخ گئداخ ائممیزه | برخیز شهریار و برو در دیار خویش |
| آقا اؤلدى ، تو فاقیمیز داغیلدى | بابا بمرد و خانة ما هم خراب شد |
| قوْیون اوْلان ، یاد گئدوْبَن ساغیلدى | هر گوسفندِ گم شده ، شیرش برآب شد |
(49)
| حیدربابا ، دوْنیا یالان دوْنیادى | دنیا همه دروغ و فسون و فسانه شد |
| سلیماننان ، نوحدان قالان دوْنیادى | کشتیّ عمر نوح و سلیمان روانه شد |
| اوغول دوْغان ، درده سالان دوْنیادى | ناکام ماند هر که در این آشیانه شد |
| هر کیمسَیه هر نه وئریب ، آلیبدى | بر هر که هر چه داده از او ستانده است |
| افلاطوننان بیر قورى آد قالیبدى | نامى تهى براى فلاطون بمانده است |
(50)
| حیدربابا ، یار و یولداش دؤندوْلر | حیدربابا ، گروه رفیقان و دوستان |
| بیر-بیر منى چؤلده قوْیوب ، چؤندوْلر | برگشته یک یک از من و رفتند بى نشان |
| چشمه لریم ، چیراخلاریم ، سؤندوْلر | مُرد آن چراغ و چشمه بخشکید همچنان |
| یامان یئرده گؤن دؤندى ، آخشام اوْلدى | خورشید رفت روى جهان را گرفت غم |
| دوْنیا منه خرابه شام اوْلدى | دنیا مرا خرابة شام است دم به دم |
(51)
| عم اوْغلینان گئدن گئجه قیپچاغا | قِپچاق رفتم آن شب من با پسر عمو |
| آى کى چیخدى ، آتلار گلدى اوْیناغا | اسبان به رقص و ماه درآمد ز روبرو |
| دیرماشیردیق ، داغلان آشیردیق داغا | خوش بود ماهتاب در آن گشتِ کو به کو |
| مش ممى خان گؤى آتینى اوْیناتدى | اسب کبودِ مش ممى خان رقص جنگ کرد |
| تفنگینى آشیردى ، شاققیلداتدى | غوغا به کوه و درّه صداى تفنگ کرد |
(52)
| حیدربابا ، قره کوْلون دره سى | در درّة قَره کوْل و در راه خشگناب |
| در درّة قَره کوْل و در راه خشگناب | در درّة قَره کوْل و در راه خشگناب |
| اوْردا دوْشَر چیل کهلیگین فره سى | کبکانِ خالدار زرى کرده جاى خواب |
| اوْردان گئچر یوردوموزون اؤزوْنه | زانجا چو بگذرید زمینهاى خاک ماست |
| بیزده گئچک یوردوموزون سؤزوْنه | این قصّه ها براى همان خاکِ پاک ماست |
(53)
| خشگنابى یامان گوْنه کیم سالیب ؟ | امروز خشگناب چرا شد چنین خراب ؟ |
| سیدلردن کیم قیریلیب ، کیم قالیب ؟ | با من بگو : که مانده ز سادات خشگناب ؟ |
| آمیرغفار دام-داشینى کیم آلیب ؟ | اَمیر غفار کو ؟ کجا هست آن جناب ؟ |
| بولاخ گنه گلیب ، گؤلى دوْلدورور ؟ | آن برکه باز پر شده از آبِ چشمه سار ؟ |
| یاقورویوب ، باخچالارى سوْلدورور ؟ | یا خشک گشته چشمه و پژمرده کشتزار ؟ |
(54)
| آمیر غفار سیدلرین تاجییدى | آمیرغفار سرورِ سادات دهر بود |
| شاهلار شکار ائتمه سى قیقاجییدى | در عرصه شکار شهان نیک بهر بود |
| مَرده شیرین ، نامرده چوْخ آجییدى | با مَرد شَهد بود و به نامرد زهر بود |
| مظلوملارین حقّى اوْسته اَسَردى | لرزان براى حقِّ ستمدیدگان چو بید |
| ظالم لرى قیلیش تکین کَسَردى | چون تیغ بود و دست ستمکار مى برید |
(55)
| میر مصطفا دایى ، اوجابوْى بابا | میر مصطفى و قامت و قدّ کشیده اش |
| هیکللى ،ساققاللى ، توْلستوْى بابا | آن ریش و هیکل چو تولستوى رسیده اش |
| ائیلردى یاس مجلسینى توْى بابا | شکّر زلب بریزد و شادى ز دیده اش |
| خشگنابین آبروسى ، اَردَمى | او آبرو عزّت آن خشگناب بود |
| مسجدلرین ، مجلسلرین گؤرکَمى | در مسجد و مجالس ما آفتاب بود |
(56)
| مجدالسّادات گوْلردى باغلارکیمى | مجدالسّادات خندة خوش مى زند چو باغ |
| گوْروْلدردى بولوتلى داغلارکیمى | چون ابر کوهسار بغُرّد به باغ و راغ |
| سؤز آغزیندا اریردى یاغلارکیمى | حرفش زلال و روشن چون روغن چراغ |
| آلنى آچیق ، یاخشى درین قاناردى | با جَبهتِ گشاده ، خردمند دیه بود |
| یاشیل گؤزلر چیراغ تکین یاناردى | چشمان سبز او به زمرّد شبیه بود |
(57)
| منیم آتام سفره لى بیر کیشییدى | آن سفره هاى باز پدر یاد کردنى است |
| ائل الیندن توتماق اوْنون ایشییدى | آن یاریش به ایل من انشا کردنى است |
| گؤزللرین آخره قالمیشییدى | روحش به یاد نیکى او شاد کردنى است |
| اوْننان سوْرا دؤنرگه لر دؤنوْبلر | وارونه گشت بعدِ پدر کار روزگار |
| محبّتین چیراخلارى سؤنوْبلر | خاموش شد چراغ محبت در این دیار |
(58)
| میرصالحین دلى سوْلوق ائتمه سى | بشنو ز میرصالح و دیوانه بازیش |
| میر عزیزین شیرین شاخسِى گئتمه سى | سید عزیز و شاخسى و سرفرازیش |
| میرممّدین قورولماسى ، بیتمه سى | میرممّد و نشستن و آن صحنه سازیش |
| ایندى دئسک ، احوالاتدى ، ناغیلدى | امروز گفتنم همه افسانه است و لاف |
| گئچدى ، گئتدى ، ایتدى ، باتدى ، داغیلدى | بگذشت و رفت و گم شد و نابود ، بى گزاف |
(59)
| میر عبدوْلوْن آیناداقاش یاخماسى | بشنو ز میر عبدل و آن وسمه بستنش |
| جؤجیلریندن قاشینین آخماسى | تا کُنج لب سیاهى وسمه گسستنش |
| بوْیلانماسى ، دام-دوواردان باخماسى | از بام و در نگاهش و رعنا نشستنش |
| شاه عبّاسین دوْربوْنى ، یادش بخیر ! | شاه عبّاسین دوْربوْنى ، یادش بخیر ! |
| خشگنابین خوْش گوْنى ، یادش بخیر ! | خشگنابین خوْش گوْنى ، یادش بخیر ! |
(60)
| ستاره عمّه نزیک لرى یاپاردى | عمّه ستاره نازک را بسته در تنور |
| میرقادر ده ، هر دم بیرین قاپاردى | هر دم رُبوده قادر از آنها یکى به روز |
| قاپیپ ، یئیوْب ، دایچاتکین چاپاردى | چون کُرّه اسب تاخته و خورده دور دور |
| گوْلمه لیدى اوْنون نزیک قاپپاسى | آن صحنة ربودنِ نان خنده دار بود |
| عمّه مینده ارسینینین شاپپاسى | سیخ تنور عمّه عجب ناگوار بود ! |
(61)
| حیدربابا ، آمیر حیدر نئینیوْر ؟ | گویند میر حیدرت اکنون شده است پیر |
| یقین گنه سماوارى قئینیوْر | برپاست آن سماور جوشانِ دلپذیر |
| داى قوْجالیب ، آلت انگینن چئینیوْر | شد اسبْ پیر و ، مى جَوَد از آروارِ زیر |
| قولاخ باتیب ، گؤزى گیریب قاشینا | ابرو فتاده کُنج لب و گشته گوش کر |
| یازیق عمّه ، هاوا گلیب باشینا | بیچاره عمّه هوش ندارد به سر دگر |
(62)
| خانم عمّه میرعبدوْلوْن سؤزوْنى | میر عبدل آن زمان که دهن باز مى کند |
| ائشیدنده ، ایه ر آغز-گؤزوْنى | عمّه خانم دهن کجى آغاز مى کند |
| مَلْکامِدا وئرر اوْنون اؤزوْنى | با جان ستان گرفتنِ جان ساز مى کند |
| دعوالارین شوخلوغیلان قاتاللار | تا وقت شام و خوابِ شبانگاه مى رسد |
| اتى یئیوْب ، باشى آتیب ، یاتاللار | شوخى و صلح و دوستى از راه مى رسد |
(63)
| فضّه خانم خشگنابین گوْلییدى | فضّه خانم گُزیدة گلهاى خشگناب |
| آمیریحیا عمقزینون قولییدى | یحیى ، غلامِ دختر عمو بود در حساب |
| رُخساره آرتیستیدى ، سؤگوْلییدى | رُخساره نیز بود هنرمند و کامیاب |
| سیّد حسین ، میر صالحى یانسیلار | سید حسین ز صالح تقلید مى کند |
| آمیرجعفر غیرتلى دیر ، قان سالار | با غیرت است جعفر و تهدید مى کند |
(64)
| سحر تئزدن ناخیرچیلار گَلَردى | از بانگ گوسفند و بز و برّه و سگان |
| قوْیون-قوزى دام باجادا مَلَردى | غوغا به پاست صبحدمان ، آمده شبان |
| عمّه جانیم کؤرپه لرین بَلَردى | در بندِ شیر خوارة خود هست عمّه جان |
| تندیرلرین قوْزاناردى توْسیسى | بیرون زند ز روزنه دود تَنورها |
| چؤرکلرین گؤزل اییى ، ایسیسى | از نانِ گرم و تازه دَمَد خوش بَخورها |
(65)
| گؤیرچینلر دسته قالخیب ، اوچاللار | پرواز دسته دستة زیبا کبوتران |
| گوْن ساچاندا ، قیزیل پرده آچاللار | گویى گشاده پردة زرّین در آسمان |
| قیزیل پرده آچیب ، ییغیب ، قاچاللار | در نور ، باز و بسته شود پرده هر زمان |
| گوْن اوجالیب ، آرتارداغین جلالى | در اوج آفتاب نگر بر جلال کوه |
| طبیعتین جوانلانار جمالى | زیبا شود جمال طبیعت در آن شکوه |
(66)
| حیدربابا ، قارلى داغلار آشاندا | گر کاروان گذر کند از برفِ پشت کوه |
| گئجه کروان یوْلون آزیب ، چاشاندا | شب راه گم کند به سرازیرى ، آن گروه |
| من هارداسام ، تهراندا یا کاشاندا | باشم به هر کجاى ، ز ایرانِ پُرشُکوه |
| اوزاقلاردان گؤزوم سئچر اوْنلارى | چشمم بیابد اینکه کجا هست کاروان |
| خیال گلیب ، آشیب ، گئچر اوْنلارى | آید خیال و سبقت گیرد در آن میان |
(67)
| بیر چیخئیدیم دام قیه نین داشینا | اى کاش پشتِ دامْ قَیَه ، از صخره هاى تو |
| بیر باخئیدیم گئچمیشینه ، یاشینا | مى آمدم که پرسم از او ماجراى تو |
| بیر گورئیدیم نه لر گلمیش باشینا | بینم چه رفته است و چه مانده براى تو |
| منده اْونون قارلاریلان آغلاردیم | روزى چو برفهاى تو با گریه سر کنم |
| قیش دوْندوران اوْرکلرى داغلاردیم | دلهاى سردِ یخ زده را داغتر کنم |
(68)
| حیدربابا ، گوْل غنچه سى خنداندى | خندان شده است غنچة گل از براى دل |
| آمما حئیف ، اوْرک غذاسى قاندى | لیکن چه سود زان همه ، خون شد غذاى دل |
| زندگانلیق بیر قارانلیق زینداندى | زندانِ زندگى شده ماتم سراى دل |
| بو زیندانین دربچه سین آچان یوْخ | کس نیست تا دریچة این قلعه وا کند |
| بو دارلیقدان بیرقورتولوب ، قاچان یوْخ | زین تنگنا گریزد و خود را رها کند |
(69)
| حیدربابا گؤیلر بوْتوْن دوماندى | حیدربابا ، تمام جهان غم گرفته است |
| گونلریمیز بیر-بیریندن یاماندى | وین روزگارِ ما همه ماتم گرفته است |
| بیر-بیروْزدن آیریلمایون ، آماندى | اى بد کسى که که دست کسان کم گرفته است |
| یاخشیلیغى الیمیزدن آلیبلار | نیکى برفت و در وطنِ غیر لانه کرد |
| یاخشى بیزى یامان گوْنه سالیبلار | بد در رسید و در دل ما آشیانه کرد |
(70)
| بیر سوْروشون بو قارقینمیش فلکدن | آخر چه شد بهانة نفرین شده فلک ؟ |
| نه ایستیوْر بو قوردوغى کلکدن ؟ | زین گردش زمانه و این دوز و این کلک ؟ |
| دینه گئچیرت اولدوزلارى الکدن | گو این ستاره ها گذرد جمله زین اَلَک |
| قوْى تؤکوْلسوْن ، بو یئر اوْزى داغیلسین | بگذار تا بریزد و داغان شود زمین |
| بو شیطانلیق قورقوسى بیر ییغیلسین | در پشت او نگیرد شیطان دگر کمین |
(71)
| بیر اوچئیدیم بو چیرپینان یئلینن | اى کاش مى پریدم با باد در شتاب |
| باغلاشئیدیم داغدان آشان سئلینن | اى کاش مى دویدم همراه سیل و آب |
| آغلاشئیدیم اوزاق دوْشَن ائلینن | با ایل خود گریسته در آن ده خراب |
| بیر گؤرئیدیم آیریلیغى کیم سالدى | مى دیدم از تبار من آنجا که مانده است ؟ |
| اؤلکه میزده کیم قیریلدى ، کیم قالدى | وین آیه فراق در آنجا که خوانده است ؟ |
(72)
| من سنون تک داغا سالدیم نَفَسى | من هم به چون تو کوه بر افکنده ام نَفَس |
| سنده قئیتر ، گوْیلره سال بوسَسى | فریاد من ببر به فلک ، دادِ من برس |
| بایقوشوندا دار اوْلماسین قفسى | بر جُغد هم مباد چنین تنگ این قفس |
| بوردا بیر شئر داردا قالیب ، باغیریر | در دام مانده شیرى و فریاد مى کند |
| مروّت سیز انسانلارى چاغیریر | دادى طَلب ز مردمِ بیداد مى کند |
(73)
| حیدربابا ، غیرت قانون قاینارکن | تا خون غیرت تو بجوشد ز کوهسار |
| قره قوشلار سنَّن قوْپوپ ، قالخارکن | تا پَر گرفته باز و عقابت در آن کنار |
| اوْ سیلدیریم داشلارینان اوْینارکن | با تخته سنگهایت به رقصند و در شکار |
| قوْزان ، منیم همّتیمى اوْردا گؤر | برخیز و نقش همّت من در سما نگر |
| اوردان اَییل ، قامتیمى داردا گؤر | برگَرد و قامتم به سرِ دارها نگر |
(74)
| حیدربابا . گئجه دورنا گئچنده | دُرنا ز آسمان گذرد وقت شامگاه |
| کوْراوْغلونون گؤزى قارا سئچنده | کوْراوْغلى در سیاهى شب مى کند نگاه |
| قیر آتینى مینیب ، کسیب ، بیچنده | قیرآتِ او به زین شده و چشم او به راه |
| منده بوردان تئز مطلبه چاتمارام | من غرق آرزویم و آبم نمى برد |
| ایوز گلیب ، چاتمیونجان یاتمارام | ایوَز تا نیاید خوابم نمى برد |
(75)
| حیدربابا ، مرد اوْغوللار دوْغگینان | مردانِ مرد زاید از چون تو کوهِ نور |
| نامردلرین بورونلارین اوْغگینان | نامرد را بگیر و بکن زیر خاکِ گور |
| گدیکلرده قوردلارى توت ، بوْغگینان | چشمانِ گرگِ گردنه را کور کن به زور |
| قوْى قوزولار آیین-شایین اوْتلاسین | بگذار برّه هاى تو آسوده تر چرند |
| قوْیونلارون قویروقلارین قاتلاسین | وان گلّه هاى فربه تو دُنبه پرورند |
(76)
| حیدربابا ، سنوْن گؤیلوْن شاد اوْلسون | حیدربابا ، دلِ تو چو باغِ تو شاد باد ! |
| دوْنیا وارکن ، آغزون دوْلى داد اوْلسون | شَهد و شکر به کام تو ، عمرت زیاد باد ! |
| سنَّن گئچن تانیش اوْلسون ، یاد اوْلسون | وین قصّه از حدیث من و تو به یاد باد ! |
| دینه منیم شاعر اوْغلوم شهریار | گو شاعرِ سخنورِ من ، شهریارِ من |
| بیر عمر دوْر غم اوْستوْنه غم قالار | عمرى است مانده در غم و دور از دیارِ من |
Nastaligh...
