گل سرخ ، مظهر محبت است و زیبائی

اشاره:



تاریخچه گل سرخ:

Rosa در لاتین به معنای گل سرخ می باشد . از آغاز تاریخ ، گل سرخ بیش از همه گلها در قلوب بشر جای جای گرفته و از وقتی که مردم از زیبایی درخشان گل ، آگاهی یافته اند ، گل سرخ یک سرو گردن از آنها بلند تربوده است. گل سرخ میراث بزرگی از افسانه وتاریخ را به همراه دارد . این درختچه زیبا ، میلیونها سال قبل از بوجود آمدن بشر در روی زمین ، زیسته و زیبائی و عطر را در همه جا گسترده است فسیلهائی که از شکوفه های گل سرخ در آرگون (Oregon)و کولورادو(Colorado)بدست آمده ، محتملاً به 35 تا 70 میلیون سال قبل ، مربوط بوده است. رزهای خشکیده ای از 300 سال قبل ازمیلاد از گورهای مصریان بدست آمده تصور میرود که نشان اولین آشنائی مصریان با گل سرخ باشد. معهذا تحقیقات وسیعتر نشان می دهد که این گل بومی مصر نبوده ، بلکه از آسیای صغیر به آنجا آورده شده است.تاریخ افسانه وار گل سرخ طی قرنها توسط هنرمندان ، صنعتگران ، نویسندگان و درختکاران بوجود آمده که بوسیله این گل زیبا افسون شده اند و شرح فریفتگی شان را برای آیندگان نگه داشته اند تا از آن لذت ببرند . از جمله شاعرانی که افسانه های اساطیری پیرامون گل سرخ در مدایح و ستایشگرها گفته ، می توان به اثر اناکرئون (Anaceron) قرن 6 میلادی شاعر غزل سرای یونانی پی برد و رو نسازد (P.de Ronsard) 1585-1524، شاعر فرانسوی ، فرانسوادومالحرب (F.de Malherbe) 1555-1648 ، شاعر فرانسوی در باره هنری چهارم ولوئی سیزدهم و بالاخره غزلهای سلیمان (Cantiouses des cantiques) را می توان نام برد.اپوله (Apuless)180-125 نویسنده لانتی در داستان خر زرین می گوید، چگونه بصورت آدم در می آید گه گل سرخ می چرد . پیندار (Pindar)438-518 قبل از میلاد ، شاعر غزل سرای یونانی، دیونیزیوس باکوس (Diony sios Bacchus) گل سرخ را به رب النوع شراب یاد گشته است و در روم باستان ، گل سرخ مطلقاً وابسته و تقدیم به دیونیزیوس باکوس و ونوس محسوب میگشت ، برای مثال عید سالانه دختران شادی که در بهاران برگزار شده است ، در این روز که متعلق به ونوس (Venus Erycina) بوده، درباریان کوچه و خیابانها و باغات را با گل سرخ و مورد (Myrtus communis) تزئین می کردند. در میهمانیها جشن گل سرخ می گرفتند و همه جا را با این گل افسونگر می آراستند و از قدحها شربت گل سرخ می نوشیدند ، امپراطوران و همسرانشان روی تختخوابهایی از گل سرخ می خوابیدند و در حمامهایشان از عطر گل استفاده می کردند. در تراس ( Thrace) (محلی بین یونان و ترکیه ) گل سرخ به مانند سمبل ویژه اصلی خداوندی بوده است و در دوران تسلط رومیان در آن سرزمین ، یکی ازاعیاد دیونیزی باکوس ، بنام روزالیا (Rosalia) نام داشت. افسانه هایی که درباره گل سرخ نقل شده ، نسبت به سرزمینها ، نواحی ، عادات و رسوم، فرهنگها و معتقدات مردم زیاد و متنوع است . مسلمانان معتقدند که گل سرخ از قطره عرق جبین پیغمبر بوجود آمده است . بنا به افسانه ای ، گل سرخ در بهشت عدن برنگ سفید بوده است و هنگامی که حوا آنها را بوسید رنگشان قرمز شده و تا به حال بدان رنگ باقی مانده است. در افسانه های یونانی آمده است که گل سرخ از چند قطره خون افرودیت ، الهه ی زیبائی و عشق که در اثر خار و خس ها ( کیهه کوتی Ronce) جنایتکار مجروح گشته بود ، برنگ قرمز در آمده است. همچنین تعریف کرده اند که رنگ گل سرخ بر اثر خون ادونیس(Adonios) خدای زیبائی و جمال فینیقیان است که بوسیله خوک وحشی مجروح گشته و افرودیت او را بصورت گل شقایق نعمائی (Anemone)در آورده است . گل سرخ را یونانیها برای رومیها به ارمغان آورده اند که مجذوب آن شدند و پرورش داده و گلهای خوبی بار آوردند .در ایام نرون(Neron) استعمال تزئینی گل سرخ در جشنهای رومی به حد دیوانه وار رسیده بوده .چنانکه گویند ، نرون 40 میلیون سسترس (Sesterce) خرج تهیه گل سرخ برای یک مهمانی گل سرخ برای یک مهمانی کرده بوده. بطور کلی هر جائی که مراسم یا جش رومی بطورخصوصی یا عمومی برگزار می شد ، مشکل می نمود که گل سرخ جلب توجه نکند. گل سرخ را 40 قرن قبل از میلاد در آسیا روی سکه ها و 16 قرن قبل از میلاد مسیح در اروپا روی گچ بریها و سکه ها نقش می شد. نقش معماری گل رز در بابل و آسور نشان می دهد که این تمدنها ، گل سرخ را می شناخند .نسخه های خطی قبلی از پرورش گل سرخ را ملکه گلها می نامیدند . شعراء ، تاریخ نویسان ، گیاهشناسان یونان باستان احساس خود را از گل سرخ در نوشته هایشان ثبت کرده اند ، سافوی شاعره (Sappho) در 600 سال قبل از میلاد مسیح ، لقب ملکه گلها برخود نهاد . هومر در ادیسه از گل سرخ در توصیف سپیده دم نام می برد و در ایلیاد به روغن گل سرخ اشا ره می کند . شاعر حماسی سرای یونانی نیز فجر سحر گاهی (اورورAurore) را به مانند یک دختر جوان در حال پخش کردن گل سرخ نمایانده است. کلیساهای رومی مسیحی روم با روش استفاده رومیان از گل سرخ مخالفت کرده ولی بزودی آن را به عنوان نشانه تسلی جهت باز ماندگان مرده ها پذیرفت . از آن موقع گل سرخ در مراسم مذهبی ، نقاشی و نشانهای کلیسائی و مجسمه سازی بکار می رود . تابلوی"تولد ونوس"که توسط بوتیچلی (Botticelli) نقاشی شده ، افسانه ای را که باز می کند ، این است که گل سرخ هنگام ظاهر شده ونوس از دریا در نزدیک جزیره قبرس بوجود آمده تاکید می کند.در قرون وسطی ، در باغها و دیرهای انگلستان ، گل سرخ را برای مراسم و اجتماعات مذهبی پرورش می دادند ، روی شیشه های رنگی پنجره های کلیساها ، طرحها ، نقشهای گل سرخ به چشم می خورد.پنجره مشهوری از این توع در کلیساهای یورک میینستر(York Minster)امت اتحاد خانواده های یورک و لنکاستر(Lncaster) بعد از جنگ زرها است. گل سرخ طلائی کلیسائی روم از قرن چهارده باقی مانده است. رزهای "رزساندی " (Rose-Sunday) بوسیله پاپ متبرک و گاهی به اشخاص که در مذهب کاتولیک به مقام ارجمندی نائل شده اند، سپرده می شود . از اولین روزهای سلحشوری و قهرمانی ، گل سرخ به عنوان نشان نجات خانوارگی نیم تاجها ، پرچمها و سپردهای شوالیه ها و پادشاهان انگلیس نقش می شد . برخی از خانواده های سلطنتی انگلستان آن را به عنوان نشان اختیار کردند و هنوز هم نشان انگلستان است. گلهای سرخ در عروسها ، مراسم دفن ، آئین اعطای نشان های لشکری ، عطرسازی و پزشکی بکار می رفت . رسم عاشقان بود که حلقه ای از گل سرخ ترتیب داده ، به در خانه زنی مورد پسند و علاقه شان می آویختند. در مجموع می توان گفت در دوران قدیم ، گل سرخ سمبل عشق ، زیبایی و شادی محسوب می گشت. بطوریکه در داستانهای کهن و قدیم هندی گل سرخ به منزله دلپذیری ، خدای مهر (خورشید 9 معرفی شده بود. اما پس از پیدایش مسیحیت این سمبل تغییر یافته و مادونا (Madona) مریم مقدس همیشه باکره، در افسانه های ونوس یونان که فراموش شده بود ، جانشین گردید. گل سرخ را نشانه پاکیزگی معرفی گردیدو ماه ششم تقویم حیوانی ، سنبله را به ماه مریم باکره تبدیل کردند که برابر ماه مه میلادی یا اردیبهشت شمسی است و در آغاز نیز ماه گل سرخ می گفتند.در ایتالیا به عید بهاره پانته کوت (Pantecote) که نزد یهودیان تحت عنوان روزی است که خداوند قوانین یهود را بر موسی پیامبر انسان نازل کرده است که به آن عید الخمسین (عید انعصره) است. مدتها به نام پاسکو آروزاتا (Pasqua rosata) شهرت داشت و بزرگان دینی مسیحیان ، گل سرخ رزین را تغییر نام دادندو هم اکنون نیز زنان عابد و مقدسه ای مسیحی میوه های خشک و قرمز گل سرخ را به نخ کشیده ، همانند تسبیح با آن عبادت می کنند که روزیه (Rosaire) یا تسبیح دانه درشت گل سرخ نامید. به تدریج گل سرخ ارزش و مقام خدائی دیرینه ای را از دست داده و از آن در مراسم تشییع جنازه ها بیشتر استفاده می کنند و حتی در برخی نقاط آن را روی گوره های می کارند و چه بسا در برخی از نوشته ها از ارتباط گل سرخ و برگ سخن به میان آورده شده است . به عنوان مثال ، در یک داستان افسانه ای ایرلندی که اشاره دارد به ... اگر بیماری در خواب بیند گل سرخ را همراه می برد ، نشانه آن است اجلش فرا رسیده و خواهد مرد.در قرون وسطی ، اروپائیان گلهای بونه گل سرخ وحشی یا نسترن را شوم و نحس و شیطانی می پنداشتند . شاید این کج اندیشی از نوشنه ای مولنتوف (Mullenthof)از داستان Sehlewing ناشی شده باشد که می گوید ...شیطان می خواست به آسمانها دست یابد برای به ثمر رسیدن این مقصود ، نردبانی از ساقه های نسترن ساخت و از آن نردبان شروع به بالا رفتن کرد ، ولی خدا وند مانع گردید و نردبان پاره شده و با سر به زمین سقوط کرد و تیغهای گل بدنش را مجروح ساخت.





پیدایش و توسعه رز:

اروپا تا اوائل قرن 12 میلادی گل سرخ را نمی شناخت و در آن هنگام بود که جنگجویان صلیبی آن را از سوریه امروزی به اروپا انتقال دادندو در آن زمان به این بوته گل شام می گفتند . نهالهائی از این گل به اروپا رفت و نام گل گال به آنها نهادند. رنگ این گل در آن زمان قرمز روشن بود اما گل دیگری به نام گل دمشق که رنگ مخملی و عطری دلپذیر داشت نیز به اروپا انتقال یافت که تا آن هنگام چنین رایحه ای دل انگیز در اروپا به مشام نرسیده بوده و تا به امروز این گل به نام داماسک رز یا گل سرخ دمشقی شهرت دارد.رزهای بورین با گل محمدی (Rosa damascena) وRosa gallica و سایر رزها ، پیوند داده شدند تا خانواده بزرگی از رزها به نام دو رگه یا پیوندهای دائمی نیز به نوبه خود با رز چای (Tea) یا رز ادراتا(Rosa odorata) پیوند داده شدند تا هیبریدهای دائمی نیز به وجود آمد . اولین دو رگه های چای فرانسه نام دارد که به سال 1876 در فرانسه به دست آمد. نخستین دو رگیری چای ، گلهای زرد خالص ندادند.تا در سال 1900 میلادی .ژوزف پرند دوشه (Joseph pernet Doucher)نخستین گل کاملاً زرد خالص ، را وارد بازار کرد. این کارشناسان موفق شدند با پیوند زدن گلها به یکدیگر ، صدها بلکه هزارها گل را به رنگهای متفاوت و به نامهای و کد های معین را روانه بازارکنند.اوایل قرن نوزدهم میلادی ، در واقع آغاز پیدایش علاقه مندی عمومی برای پرورش گل شرخ ، علاوه بر جنبه های زینتی ، به منظور های صنعتی و داروئی می باشد . فعالیت زیاد در این زمینه در فرانسه صورت پذیرفت و مشوق این کار امپراطریس ژوزقین (Empress josephne) آماتور بزرگ پرورش گل رز بود . اندکی بعد از سال 1800 ، امپراطریس دوستاران رز را به باغهای خود در مالمزون (Malmaison) دعوت کرد و با کمک آنها کلکسیونی بالغ بر 256 نوع رزجمع آوری نمود.امپراطریس گروهی از هنرمندان را نیز برای یادداشت ، شکل و رنگ رزهایش فرا خواند ، در میان این اشخاص یکی ، رافائل گلها پ-ژ-ردونه (P.J.Redoute) بود که بعدا نقاشیهای آبرنگ ، وی در سه مجله تحت عنوتن رزها (Les Roses) 1817-1824 منتشر گردید. اکنون علاقه مندان تابلوها یا نسخه های آنها را به عنوان گنجینه های با ارزشی مورد ملاحظه و بررسی قرار می دهند . علاقه بیشتر به پرورش رز موجب پیوند زدن ، گردید و انواع جدید از آن ، بوجود آمد و اکنون نیز این انواع وجود دارد . در سال 1829 ، نام 2000 نوع در کاتاوگ آن زمان نوشته شده بود . در حدود 1600 نوع رز نام برده که از 1815 تا کنون بوجود آمده و از بین رفته است . کل سرخ امروز با رزهای قرنهای گذشته خیلی متفاوت اند. آنها در رنگ ، شکل ، بو، طول مدت گل دهی با اجداد خود بواسطه هیبریدهای انجام گرفته ، فرق دارند. در اوایل سال 1800 ، تمام رزها ، فقط در تابستان گل می دادند به غیر از رزمانتلی چینی (Monthly) که در پاییز نیز گل می دادند.با رونق گرفتن کشت گل رز در سراسراروپا ، نمایشگاههای مخصوص گل ترتیب داده شد ولی ازهمه بالاتر فستیوال گل در ژنومی باشد . که در هر سال در سراسر دنیا برگزار می شود و بی نظیر است . حتی گروهی از افراد با سلیقه و ذوق آن را در ردیف مراسم برگزاری جوایز اسکاردر هالیوود می دانند . از طرفی ، نمایشگاه گل سرخ منحصر به ژنونبوده ، بلکه در اقصی نقاط جهان بر پا می گردد ، مانند وست بروک پارک (هلند) پارک دلی در مادرید "سن" در دوبلین پایتخت ایرلند ، دورتموند در آلمان و غیره ، در سال 1987 یک مسابقه بزرگ رقابت انگیز با شرکت هزاران غلاقمند به رز درشهرپاریس با حدود 400 نوع گل مختلف به معرض نمایش درآمد و در واقع بهشتی از گل، عطر و رایحه مطبوع مشام بینندگان را معطر ساخت. یک نوع گل که پیوندی از چندین نوع گل رز بود به عنوان << آلن مید لانت >> تعلق گرفت. گل او که پیوندی از چند گل بئد به نام ( شری میدلنو) شهرت یافت . پدر این شخص ، گلی را ابداع کرد به نام گل صلح (Pease) اشتهار پیدا کرده است. اما با توتیکه برنده بهترین گلها شد، یک خانم ایرلندی بود و جایزه بزرگترین گل به یک گلخانه انگلیسی تعلق گرفت و هرمان کورس جایزه کوچکترین گل و خانواده پل سن دانمارکی جایزه معطر ترین گل را به خود اختصاص دادند.

خواستگاه و انتشار جغرافیائی:

گل سرخ یکی از پنج پایه اصلی رز در دنیا است . منشأ اصلی این گل آسیای جنوب شرقی و ایران گزارش شده است . امروزه در تمام نقاط دنیا کشت می گردد و قسمت اعظم گل سرخ از کشورهای بالکان ، فرانسه ، ترکیه ، مراکش و ایران تولید و صادر می گردد. کشت و کا رآن در ایران ، در زمانهای پیش متداول بوده است. درسالهای اخیر محصول گل بریده یکی از محصولات عمده باغبانی کشور به شمار می آید و این محصول در تمام فصول به بازار عرضه می شود.

مورفولوژی:

ساقه و برگ :

گل سرخ درختچه ای بوته ای است که به مقتضای انواع اقلیمها ارتفاعی بین یک تا دو متر متغیر ، دارای ساقه های خاردار ، خارهای ریز و فراوان ، برگهای مرکب ، غالبا پنج برگچه ای و دندانه دار سطح روئی برگ سبز تیره و سطح پشتی آن کدر است . ساقه های گل محمدی به جوانب و بالا رشد می کند.

گل ، میوه ، بذر:

گل رز دارای گلهای درشت ، معمولاً پرپر و به رنگهای صورتی ، سفید ، قرمز، متمایل به ارغوانی، درروی ساقه بطور منفرد و یا خوشه های سه تا پنج تائی ظاهر میشود.

موارد استفاده :

گل سرخ ، مظهر محبت است و زیبائی، عطر دل انگیز آن از دوران باستان آن را ستوده اند و حکمای یونان مصارف فراوانی ( مخصوصا در عطر سازی و پزشکی ) برای آن ذکر کرده اندو در طب شرق جایگاه ویژه ای داردگل محمدی که در واقع گل سرخ پرپر ، صورتی رنگ مظهر زیبائی و جمال طبیعت به شمار می آید گویند پیامبر اسلام به عطر گل سرخ علاقه وافر داشتند و آن را زیاد استعمال می فرمودنداکنون نیز عطر و گلابی که از گل سرخ تهیه می کنند، در مجالسی با ختم صلوات مصرف می کنند.عمده قسمتهای مورد استفاده این گیاه گلها و میوه های آن می باشد .گلبرگها و میوه های گل سرخ ، کمی قابض بوده و از این رو آن را به عنوان داروی قابض ملایم به کار می برند. دانشمندان انگلیسی در حین جنگ جهانی دوم متوجه شدند که میوه های گل رز ، به عنوان منابع بسیار غنی از ویتامین ث به شمار می آید ، به طوریکه سه عدد میوه متوسط گل سرخ یه اندازه یک پرتغال معمولاً ویتامین ث دارد. روی همین اصل از قدیم در روستاهای مناطق معتدل ایران ، از میوه گل سرخ و نسترن ، آش ، شربت و ترشی درست می کردندو یا نوعی ازآن که در مازندران << کلیک >> ودر آذربایجان<<گلدیک >> می گویندو بعد از ریختن گلبرگها رنگشان قرمز روشن و نرم می باشد به شکل خام نیز مصرف می گردد.از گلبرگهای گل محمدی در نواحی غربی و شمال کشور ، مربا و شربت درست می کنند که به علت داشتن املاح ملین و مفید است.میوه های گل رز حاوی اسید اسکوربیک به مقادیر 5/0 تا 7/1 درصد می باشد ولی مقدار ویتامین موجود در آن بستگی تام به منشا ء گیاهی ، محل کشت ، آب و هوای منطقه ، زمان جمع آوری و طریقه خشک شدن محصول دارد. در حقیقت میوه های گل سرخ موجود در بازار اغلب فاقد ویتامین ث می باشد، حتی اگر بپذیریم که میزان اسید اسکوربیک موجود در میوه گل محمدی بالا و در حدود یک درصد باشد و تمام این مقدار کاملاً وارد فراورده ها ی تهیه شده مانند دمکرده ، سوپ و مربا مصرف شود ولی قیمت ویتامین ث این فراورده ها در حدود 25 برابر قیمت ویتامین صناعی ( سنتزی ) خواهد بود ، چون اغلب خصوصیات فوق ممکن است ، صحیح نباشد و چون از نظر جذب و متابولیسم ویتامین ث طبیعی و صناعی فرقی با یکدیگر ندارد ، بنابراین میوه گل سرخ ، نمی تواند به عنوان یک منبع اقتصادی برای ویتامین ث محسوب شود و در قرصهای ویتامین ث محتوی میوه گل سرخ و ویتامین ث صناعی است ، اغلب ذکری از ویتامین ث طبیعی نمی شود و در اکثر موارد مقدار ویتامین ث طبیعی نیز بسیار ناچیز است.

گلاب و اسانس:

همزمان با بهار و ماههای اردیبهشت و خرداد ، گلهای محمدی با عطری دل انگیز محیط پیرامون را عطر آگین می کنند. در این زمان کارگاههای سنتی و صنعتی مختلف گلابگیری در اقصی نقاط ، با وسایل تقطیر ، گلها را هر روز صبح زود ، قبل از باز شدن کامل غنچه ، چیده و به همراه بخار آب در دیگهای مخبلف ، تقطیر می نماید.اسانس حاصله که در قسمت فوقانی پارچه جمع آوری شده ، تجمع می یابد را جدا و پس از آبگیری در درون شیشه های در بسته ، دور از نور نگهداری می کنند ، اسانس را در ظروفی که اطراف آن توسط نمد پوشیده شده است ، عرضه می نمایند، آب باقیمانده حاصل از عمل تقطیر را به عنوان <<گلاب >> به مصارف مختلف می رساند .از هر 3000 کیلوگرم ، حدود یک کیلو اسانس به دست می آید . اسانس رز یکی از عطرهای بسیار معروف می باشد که به طوروسیع در عطر سازی و سایر فراورده ها ی آرایشی ( پودر دندان و انواع پمادها ) به عنوان خوشبو کننده به کار می رود . قسمت اعظم اسانس گل محمدی در گلاب ، به عنوان تقویت کننده قلب و تهیه شربت مصرف می شود . کشورهای بالکان ، فرانسه ، ترکیه ، مراکش ، اسپانیا و ایران تولید می شود.براورد قابل قبول مصرف میکرو گرم به ازاء هر کیلو وزن بدن برای ستیرال ژرانیل استات ، سیترونلول ، لینالیل ، استات بر حسب سیترال می باشد.

صنعت کلابگیری :

ایران باستان ، از دوران های بسیار گذشته ، به صنعت گلابگیری اشتهار داشته و این کشور مرکز اصلی گل سرخ و گیاهان معطر به شمار می رفته است.بیشترین کارگاههای تولید گلاب در میمند و فیروز آباد فارس بوده است . حمله مغولان همراه با نابودی همه چیز، این صنعت را نیز دچار رکورد نمود ، به طوریکه از آن تاریخ تا کنون این صنعت رواج قبلی خود را باز نیافته است. هنر گلابگیری در قرن دهم میلادی توسط اعراب به اروپا بده شد و اولین کشور اروپائی که این هنر را در خدمت گرفت ، اسپانیا بود.عطر و گلاب گل سرخ ایران به علت شرایط مناسب آب و هوائی ، از مرغوبیت خاصی برخوردار است. به جهت اینکه به مقدار کم تولید و بیشتر در داخل کشور مصرف می شود. از شهرت جهانی برخوردار است. اکثر کشورهای عربی حوضه خلیج فارس ، انواع مختلف عرقیات وگلاب را از ایران تهیه می کنند . متأسفانه اکثر مراکز و کارگاههای گلابگیری کشور به صورت سنتی انجام می گیرد . کمتر تولید کننده ای با شیمی ترکیبات مواد تولید شده آن آشنائی دارد .

آب مقطر ( گلاب ) گل سرخ:

آب مقطر حاصل از تقطیر گل سرخ را گلاب می نامند. تفاوت گلاب ایران با سایر کشورها در این است که گلاب ایران در واقع از تقطیر گلهای تازه محمدی با آب مقطر تهیه می شود ، در صورتیکه گلاب سایر کشورها ، از طریق حل کردن اسانس گل محمدی در آب مقطر به دست می آورند.هنگامی که آب مقطر گل سرخ به طریقه مصنوعی تهیه شود . ژرانیول با درصد زیادی در آب حل شده ، ولی استرها روی صافی باقی می مانند. به عبارت دیگر ، یکی از مشخصات گل سرخ حضور هیدروکربنهای دارای 15 تا 22 اتم کربن است که نسبت 9/22 درصد در آن موجود هستند. این هیدروکربنها ( استرها ) به مقدار زیاد در هنگام تهیه آب مقطر به روش مصنوعی توسط صافی گرفته شده و به هدر می رود.

گلاب قوی (Stronger rosewater):

محلول اشباع شده استاندارد خوشبو از گلهای محمدی که از تقطیر گلهای تازه با آب و جدا ساختن اسانسهای اضافی از قسمت آب زلال حاصل از تقطیر به دست می آید.برای اینکه بوی معطر آن حفظ شود ، بهتر است که آن را درظرفهائی که مقداری هوای تازه اضافی در بالای آن است، نگهداری نمود، به این نوع گلاب ، اصطلاحاً گلاب قوی گویند، این آب مقطر جزء محصولات ثانوی اسانس گل سرخ است و آن را با هم حجم خود آب مقطر ساده مخلوط می کنند و آب مقطر معمولی گل سرخ را گلاب سه برابر (Triple Rosewater) به دست می آورند.گلاب تجاری رقیق نشده ، به وسیله تقطیر گلهای تازه گل محمدی حاصل می شود و محلول آبی اشباع شده از اسانسهای حاصل می گردد، آب باقیمانده حاصل از تقطیر گلهای محمدی که به گلاب مشهور است را یا به همین صورت به مصرف می رساند یا اینکه برای تقطیر مجدد گلبرگهای تازه ( به جای آب مقطر ) به کار می برند.

ترکسبات شیمیایی:

اسانس گل محمدی ، مایعی است فرار ، بیرنگ ، یا زرد رنگ ، نیمه جامد ، درجه حرارت 20 درجع سانتیگراد مایع بوده و در اثر سرد شدن تدریجی، شکل توده کریستالی یا متبلور به خود می گیردو در اثر گرم شدن مجدد به حالت مایع در می آید . ماده اصلی این اسانس ، حاوی الکل بوده که مهمترین الکلهای ترپنی آن عبارتند از: ژرانیول ، رودینول ، نرول(Nerol) 5 تا 10 درصد لینالول و اوژنون و مقدار قابل ملاحضه ای استرژرانیل استات می باشد . وزن مخصوص اسانس در درجه حرارت 30 درجه ، 861/0 گرم است.به طور کلی اسانس گل محمدی شامل دو قسمت جامد و مایع است. قسمت جامد کریستالی به نام استئاروپتن (Stea roptene) بدون بو بوده و در گرمای 33 درجه ذوب می شود. قسمت مایع اسانس گل محمدی اولئوپتین (Oleoptene) نام دارد.آمریکا و اسپانیا، اسانس گل محمدی (Damask Rose) را مجاز می دانند. بوی اسانس ، معطر قوی و مزه آن کمی شیرین است. قسمت اعظم اسانس شامل الکلهای ترپنی مانند ژرانیول ( C10 H18O) 40 تا 70 درصد و درحدود 20 تا 40 درصد ال سیترونلول یا رود ینول (C12 H22O) تشکیل می شود . این دو ماده که بخش قابل ملاحظه ای از اسانس را شامل می شود ، به حالت مایع وبوئی مطبوع و ملایم دارد. قسمت مایع اسانس گل محمدی ، علاوه بر دو ماده ذکر شده ، حاوی فارند سول ،نرول، لینالول، اوژنون(به مقدار 5 تا 10 درصد اثر بسیار مشخصی روی اسانس دارد) سیترال، آلدئیدتونیلیک و سایر ترکیبات است.وزن هر میلی لیتر آن در 30 درجه ، 852/0 تا 862/0 می باشد که با الکل یک محلول کدر می دهد. ال لینالول ، اوژنونو استئاروپتین ، بیرنگ که در حرارت معمولی جامد است.